Ξεπέρασε Τους Φόβους Σου!

Τι πιο συνηθισμένο και καθημερινό από το να φοβάσαι; Ξυπνάς με φόβο αν θα ανταποκριθείς στις υποχρεώσεις της ημέρας, κοιμάσαι με τον φόβο ότι δεν ήσουν ικανός. Φοβάσαι την επόμενη μέρα, φοβάσαι το άγνωστο. Δεν είναι καιρός, λοιπόν, να αντιληφθούμε πώς λειτουργούν οι φόβοι μας, τι μας ωθούν να πράττουμε ή να μην πράττουμε και πώς μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτούς; Ο Φόβος ήταν και είναι ένα από τα βασικότερα Ψυχικά Απόβλητα που μας «μολύνει» τις σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας και διαστρεβλώνει την συμπεριφορά μας .

ΤΙ ΕΙΝΑΙ, ΛΟΙΠΟΝ, Ο ΦΟΒΟΣ;

Μπορεί να μην γνωρίζεις τι ακριβώς είναι, σίγουρα, όμως, τον έχεις νιώσει να σε πλημμυρίζει! Αν ήταν θερμοκρασία θα ήταν το απόλυτο ψύχος και, αν τα πάντα είναι σε κίνηση, σίγουρα θα χαρακτηριζόταν ως ακινησία. Πόσες φορές στο ερέθισμα ενός μεγάλου σου φόβου δεν ένιωσες παράλυση των άκρων του σώματός σου και ψύχος να διαπερνά σαν ηλεκτρικό ρεύμα όλο σου το κορμί; Οπότε μπορεί να μην γνωρίζουμε νοητικά τι ακριβώς είναι, άλλα συναισθηματικά τον βιώνουμε και μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι, όποια μορφή πάρει ένας φόβος, μας οδηγεί τελικά σε μη δράση-ακινητοποίηση ή στο να διαστρεβλώσει μία δράση μας χωρίς αυτό να είναι συνειδητή μας επιλογή, δηλαδή, χωρίς να σκεφτούμε τι κάνουμε.

ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ – ΑΙΤΙΕΣ ΤΩΝ ΦΟΒΩΝ

Ο πρωταρχικός φόβος είναι ο φόβος του θανάτου. Τον έχουμε νιώσει όλοi. Ένας φόβος που συνδέεται άρρηκτα με το Ένστικτο της Αυτοσυντήρησης, που το ονοματίζω Ένστικτο της Ύπαρξης, δηλαδή, στην ουσία, είναι ο φόβος της μη-Ύπαρξης. Οι υπόλοιποι φόβοι μας είναι παρακλάδια αυτού και καταλήγουν σε αυτόν. Γιατί, όμως, έχουμε διαφορετικούς φόβους και γιατί μερικοί φόβοι είναι πιο έντονοι σε κάποιους ανθρώπους από άλλους; Η απάντηση είναι πολύ απλή: Διότι μάθαμε να φοβόμαστε! Τους φόβους μας τους διδαχτήκαμε! Στην ουσία μας έπεισαν ότι φοβόμαστε!! Ο φόβος δεν σχετίζεται απαραίτητα με την ένταση του κινδύνου – ερεθίσματος που δεχόμαστε, αλλά, όταν δεχόμαστε ένα συγκεκριμένο ερέθισμα, φοβόμαστε επειδή συνδέθηκε υποσυνείδητα με τον φόβο του θανάτου και ως αποτέλεσμα είναι να εκδηλώνουμε τα παραπάνω συμπτώματά του (ακινητοποίηση διαστρεβλωμένη δράση). Επίσης δεν αντιλαμβανόμαστε πώς επιδρά πάνω μας, διότι τον φόβο δεν τον σκεφτόμαστε, αλλά τον αισθανόμαστε, με αποτέλεσμα να πέφτουμε αυτοματικά στην παγίδα που μας έστησε!

Παράδειγμα φόβου

Ο Διευθυντής του Μιχάλη ανέφερε στην σύσκεψη προσωπικού ότι θα απολύσει από το προσωπικό της εταιρείας δέκα άτομα χωρίς να αποκλείει ότι θα είναι και αυτός μέσα στην λίστα.

Ο παραπάνω φόβος, αρχικά, λειτουργεί ότι ο Μιχάλης φοβάται, ότι θα χάσει την δουλειά του. Όμως αυτό που φοβάται είναι ότι θα χάσει τις απολαβές που του δίδει η εργασία του (πόρους για την επιβίωσή του). Υποσυνείδητα φοβάται για την επιβίωσή του, ώστε ο φόβος της απόλυσής του να του «ενεργοποιεί» τον φόβο του θανάτου.

Ο ΦΟΒΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΛΑΝΗ;

Εκτός από τον φόβο του θανάτου, ο οποίος πηγάζει από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, οι υπόλοιποι φόβοι είναι στην ουσία πλάνη και μας οδηγούν σε μη ασφαλή συμπεράσματα. Κατ’ επέκταση ο Φόβος μας οδηγεί σε μη συνειδητές επιλογές, αλλά σε συναισθηματικές! Οι συνειδητές επιλογές χωρίς φόβο είναι προϊόντα ΣΥΝΕΣΗΣ, δηλαδή επιλογές που βασίζονται στην σωστή επεξεργασία των ερεθισμάτων που δεχόμαστε και στην αντίστοιχη, εν συνεχεία, δράση μας.

Παράδειγμα φόβου και σύνεσης

Ενώ γίνονται μαθήματα στο 1ο Λύκειο της Ξάνθης, γίνεται σεισμός μεγάλης έντασης και οι περισσότεροι από τους μαθητές, αλλά και τους καθηγητές, πανικοβάλλονται και καθώς τρέχουν προς την έξοδο τραυματίζονται από το πέσιμο σοβάδων, αλλά και από την πτώση τους από τα σκαλιά λόγω του πανικού τους. Τρεις μαθητές, που είχαν παρακολουθήσει στο παρελθόν εκπαιδευτικό σεμινάριο σχετικά με τους σεισμούς, έσκυψαν κάτω από τα θρανία τους και τελικά εξήλθαν από το κτίριο χωρίς να τραυματιστούν.

Στο παραπάνω παράδειγμα, οι μαθητές που είχαν γνώση πώς να λειτουργήσουν σε περιστατικό σεισμού, έδρασαν με σύνεση, δηλαδή αξιολόγησαν σωστά το ερέθισμα, σε αντίθεση με τους υπολοίπους, που έδρασαν με καθεστώς φόβου.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΒΟΥΣ ΜΑΣ

Ο τρόπος είναι να τους γνωρίσουμε, να θυμηθούμε για κάθε μας φόβο ποιος μας τον πρωτοδίδαξε. Την λύση του μυστηρίου θα την αναζητήσουμε στην παιδική-νηπιακή μας ηλικία, όταν ακόμη η μνήμη μας ήταν κενή και μας έγραψαν τα δεδομένα που κουβαλάμε σε όλη μας την ζωή. Οι ισχυροί μας φόβοι «εγράφησαν» στο λογισμικό μας στην νηπιακή συνήθως ηλικία και από πρόσωπα του στενού μας περιβάλλοντος (οικογένεια). Εν συνεχεία καταγράφηκαν και νέοι φόβοι από τους διάφορους θεσμούς της κοινωνίας (εκκλησία, σχολείο, ΜΜΕ), οι οποίοι αποτελούν τμήμα της προσωπικότητάς μας και των πεποιθήσεων που έχουμε. Ένας τρόπος για να απαλλαγούμε από δυσάρεστους φόβους είναι να θυμηθούμε το πρώτο συμβάν που έγραψε στο λογισμικό μας κάποιο είδος φόβου, να παίξουμε την ίδια «παράσταση» και στη θέση του να βάλουμε ένα ευχάριστο συναίσθημα.

Παράδειγμα

Ο Γιώργος όταν ήταν 4 ετών και ενώ ήταν στους καταρράχτες της Έδεσσας, ο πατέρας του, του έβαλε τις φωνές και του είπε ότι κινδυνεύει να πέσει από τον γκρεμό και να σκοτωθεί, αν πλησιάσει πιο κοντά. Από τότε ο Γιώργος έχει υψοφοβία. Ο Γιώργος για να ξεπεράσει τον φόβο του πήγε στους καταρράχτες της Έδεσσας με την σύντροφό του και της έκανε εκεί πρόταση γάμου.

Όπως βλέπουμε στο παραπάνω παράδειγμα ο Γιώργος αντικατέστησε στο αρνητικό ερέθισμα που το δημιούργησε το συναίσθημα του φόβου ένα θετικό και με αυτόν τον τρόπο, σταδιακά, ξεπέρασε την υψοφοβία. 

Προσοχή! Με ένα θετικό ερέθισμα, ενδεχομένως, ένας φόβος, ειδικά ισχυρός, δεν εξαφανίζεται τόσο εύκολα. Χρειάζεται συστηματική μελέτη του ερεθίσματος ή και των ερεθισμάτων που μας δημιούργησαν συναισθήματα φόβου και εν συνεχεία συστηματική επανάληψη και συνεχή τοποθέτηση ευχάριστων συναισθημάτων στην θέση τους. Στην αρχή είναι δύσκολο αλλά αξίζει την προσπάθεια!!!

Ιωάννης Στρέζος
 Λαμπαterre Βlog